Oi, oi oi - wat gaat de tijd snel! Ik ga alweer bijna naar huis, en inmiddels ben ik hier zo op mijn gemak dat ik het echt heel jammer vind. Niet in de laatste plaats vanwege mijn onderzoek, want hoe meer mensen je spreekt en hoe meer plaatsen je ziet, hoe meer vragen je krijgt. De klassieke cirkelredenering dus, waardoor je nooit genoeg kan doen. Ik berust me dus maar in dat lot en heb vandaag een toeristisch dagje gepland. Ik kan het namelijk jullie niet maken om 3 weken in Istanbul te hebben gezeten zonder ook maar 1 moskee van binnen te hebben gezien! En hoe stoer het ook klinkt (ja, ik had het zo druk met mijn onderzoek dat ik geen tijd had voor toeristische trekpleisters), (en hoe waar dat ook is :-), pronk ik toch liever met het idee dat ik het hier vooral leuk gehad heb.

De afgelopen dagen bestonden eigenlijk uit beide: een fijne balans tussen het nuttige en het aangename. Zaterdagmiddag ben ik voor het eerst naar Azië gegaan, per boot, en daar met een Turkse vriend de buurt verkend. Heb leren backgammonnen (?) - en meteen gewonnen dus stiekem voelde dat toch als een revenche voor de eerder gespeelde potjes schaak. Die avond stond er een leuke date gepland: een bezoek aan een soefi-gypsy-viering. We waren met een leuk gezelschap: een wetenschapper die ik hier ontmoet heb, een soefi-vriendin van hem en Lisette, een meisje dat ik hier getroffen heb en ook godsdienstwetenschap studeert (en behoorlijk aan het klassieke godsdienstwetenschapper-beeld voldoet: linkshandig, vegetariër, en vast een groenlinks-stemmer).

In de gypsybuurt zochten we die avond naar de viering. Dat op zich was al een belevenis. Dan weer werd er op een raam geklopt om te vragen of de viering daar al begonnen was (dat wisten ze niet, we moesten om de hoek even vragen). Een ander moment kwamen we via een verscholen deurtje in een golfplaat bij een braakliggend tuintje, waar een aantal mensen rond een kampvuur zaten (nee, hier is geen viering, de sjeik is ziek, maar probeer het daar eens). Uiteindelijk liepen we ergens een huis binnen en zaten daar wel 40 mensen in een soort woonkamertje, op de grond en op banken, kinderen, oude mensen. We mochten ertussen gaan zitten en kregen meteen vla en cola (heerlijke combi) aangeboden. Ondertussen werd er druk gebeden en gezongen.

De viering bleek al gauw afgelopen te zijn, maar ik kreeg nog wel de kans om wat vragen te stellen aan de sjeik. Ik wist niet zo goed wat ik moest vragen, dus ik hield het maar breed, iets van: 'wat betekent muziek binnen jullie viering? ' of iets dergelijks. Dit bleek voor hem een uitnodiging om uitgebreid te vertellen hoe muziek verbonden was met het heelal. Om dat te kunnen begrijpen was het echter ook nodig om iets te vertellen over de mensheid, en over diens morele kwaliteiten die vertegenwoordigd bleken in minstens 20 heiligen. Mozes staat voor barmhartigheid, Zacharias staat voor goedmoedigheid, Maria staat voor geduld...

Het had een behoorlijk hoog enzovoort-gehalte. Maria is blijkbaar niet in mij vertegenwoordigd, want ik was er al gauw klaar mee. Omdat hij alles in het Turks vertelde en het dus voor mij nog vertaald moest worden, duurde het allemaal nog langer. Maar het toppunt was eigenlijk zijn microfoontje. We waren uiteindelijk nog maar met 10 mensen (ik was dus niet de enige die het saai vond), maar de beste man bleef steevast zijn microfoontje gebruiken. Daar zat echter een bijzonder sterke galm op, waardoor de hele preek klonk alsof hij over door een jaren 70-geluidsinstallatie over een verlaten sportveld werd uitgesproken. Het voordeel is wel dat je alles dan 4 keer hoort.

Na deze viering heb ik bij Lisette geslapen en zijn we de volgende dag naar een vriend van haar in Kesan gegaan - een slaperig stadje ergens in Niemandsland. Maar, er woonden heel veel zigeuners, dus onze missie was om in een zigeuner-jamsessie terecht te komen en te genieten van die prachtige gypsymuziek. Vanwege de vele regen had echter iedereen zijn instrument thuisgelaten en was het dus stil in de café's op straat. Wel zagen we (toen het droog was) een zigeunerbruiloft voorbijkomen. Muziek, dansen, alles erop en eraan. De bruid keek erg verdrietig, want dit was het moment dat ze haar ouderlijk huis ging verlaten.

Teruggekomen in Istanbul ben ik meteen naar een andere soefi-viering geweest en weer allerlei nieuwe indrukken opgedaan. Toen was het wel weer even genoeg: die 48 uur had ik zoveel gezien dat ik dinsdag thuis ben gebleven. Gister echter ben ik weer op pad gegaan, ditmaal naar Edirne om een museum te bezoeken en een professor te spreken. Dit grensplaatsje kende ik van de documentaireserie van Bram Vermeulen over Turkije:http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1297973 Hier steken heel veel vluchtelingen de grens over naar Europa, maar omdat ze door een sterk stromende rivier moeten, verdrinken er veel. Ik had geen kans om bij de rivier te kijken, maar in de stad zelf zag ik veel militairen en een aantal vrachtwagens met vluchtelingen achterin. Gek om dan lekker op je gemak naar het museum te gaan, terwijl zoveel mensen hier komen om te overleven (en daar soms niet in slagen).

Wederom een indrukwekkend dagje dus. Vandaag maar even 'uitrusten' door rustig aan de highlights van Istanbul te bekijken. Ik ga maar gauw, want de tijd gaat hier snel!